Panowanie Nabuchodonozora II
Informacje omówione w tym rozdziale są także ściśle związane z tym, jak należy oceniać glinianą tabliczkę VAT 4956, opisaną w poprzednim rozdziale, gdzie jako datę jej powstania podano 37 rok panowania Nabuchodonozora.
43 rok panowania Nabuchodonozora II
Zwróćmy w tym miejscu uwagę na odmienną interpretację tej nowej chronologii w odniesieniu do panowania Nabuchodonozora II. Z załączonych tablic chronologicznych (na końcu księgi) wynika, że długość jego panowania oszacowano na nieco ponad 43 i pół roku w latach 625-581 p.n.e. Powodów tej zmiany jest kilka, dla których w niniejszym rozdziale przedstawiono materiał dowodowy związany z odkryciami archeologicznymi.
Nie ma tu potrzeby przedstawiania jakiegoś zupełnie nowego odkrycia archeologicznego, gdyż asyriolog Ronald H. Sack donosił już o przytoczonych tu znaleziskach w 1972 roku w swoim
w pracy. Powiązane informacje są następujące:
„Znaleziska archeologiczne wspominają o czwartym miesiącu roku, czyli Tammuz, w roku dojścia do władzy Amela-Marduka, następcy Nabuchodonozora II. . . Inne wzmianki archeologiczne wspominają o szóstym (Ululu) miesiącu 43. roku panowania Nabuchodonozora II.”2-1
Wydaje się, że badacze nie rozważyli poważnie tej i innych podobnych sprzeczności.
Badacz David B. Weisberg w pracy „Journal of Near Eastern Studies” pisze o omawianym badaniu Ronalda Sacka2-2. Odnosząc się do dat na glinianych tabliczkach stwierdza, że biznesmen z Uruk nie był świadomy zmiany władzy to miało miejsce. Jednak brzmi to jak czysta fikcja. Badacz Weisberg nie bierze pod uwagę, że prawdopodobnie po śmierci króla nastąpił okres żałoby publicznej, którą ogłoszono w całym kraju. Można zatem przypuszczać, że miasto Uruk również po śmierci Nabuchodonozora II przeżywało długi okres żałoby. Po ogłoszeniu okresu żałoby szybki posłaniec udał się, aby ogłosić to w innych częściach królestwa. Podróż z Babilonu do Uruk trwała niecałe 200 kilometrów. Można uznać za prawdopodobne, że okres żałoby ogłoszono w Uruk już tydzień po ogłoszeniu jej w Babilonie. Ktoś jednak mógłby zadać pytanie: jak to możliwe, że tak szybko? Zastanówmy się nad tym dokładnie.
Warunki lokalne w Babilonii
Uruk Był to jeden z najważniejszych ośrodków Babilonii, dlatego zależało mu na bieżąco aktualizować jego wiedzę. Niektórzy wpływowi słudzy Nabuchodonozora II mogli pochodzić z tych okolic.
Stan dróg. Ponieważ Uruk było znaczącym miastem, prawdopodobnie miało lepsze połączenia drogowe z Babilonem niż z wieloma innymi miejscami. Najwyraźniej lokalni handlarze regularnie korzystali z tych dróg.
Prędkość jeźdźca. Wiele osób obecnie ćwiczy i spaceruje na bardzo duże odległości. Mogą potwierdzić, że nawet pieszo można pokonać około 170 kilometrów tygodniowo, jeśli są dobre drogi. Wymagałoby to jedynie około 25 kilometrów marszu dziennie. Z dobrze wytrenowanym koniem podróżowanie jest znacznie szybsze.
Twierdzenie badacza Weisberga – powtarzające jedynie ogólne stanowisko badaczy – wydaje się nie mieć podstaw, jeśli wziąć pod uwagę ówczesne lokalne zwyczaje. W niniejszej pracy wysuniętą przez badaczy hipotezę o długiej (do kilku miesięcy) luce informacyjnej, jaka panowała w okresie zmiany panowania królów, uznano za nieprawdopodobną. Ponieważ Uruk był blisko Babilonii i należał do imperium
do prominentnych ośrodków (prawdopodobnie Neriglissar, który działał jako wpływowy oficer Nabuchodonozora II, pochodził z tego obszaru2-3), taka przerwa w przekazywaniu informacji byłaby czymś zupełnie wyjątkowym.
Podobną sprzecznością jest także fakt, że tabliczka gliniana BM 55806 wspomina o 43. roku panowania Nabuchodonozora II i dziesiątym miesiącu (Tebetu), który przypada na grudzień-styczeń. Jednak na tej glinianej tabliczce data jest nieco uszkodzona. Niestety autor nie dysponuje materiałem źródłowym materiałów badaczy dotyczących tej glinianej tabliczki. Według jednego ze źródeł (wiarygodności źródła nie można zweryfikować) uczeni nie przyjęli oficjalnie tej glinianej tablicy na omawiany okres. Dzieje się tak dlatego, że uszkodzony rok można interpretować jako oznaczający 43. rok, a uszkodzony miesiąc można w jakiś sposób interpretować jako oznaczający coś innego niż 10. miesiąc.
Uczeni na ogół szacują, że rok dojścia Amel-Marduka do władzy był tym samym rokiem, co ostatnie, czyli 43. panowanie Nabuchodonozora II.
Co to oznacza? Przede wszystkim należy stwierdzić, że nie ma podstaw do tworzenia takich fikcji, jakoby Amel-Marduk został królem jeszcze przed końcem panowania Nabuchodonozora II.
Zamiast tego można wyciągnąć wniosek, że w źródłach archeologicznych musiał to być inny rok kalendarzowy.
Amel-Marduk i Neriglissar
W okresie panowania następcy Nabuchodonozora II, Amela-Marduka i Neriglissara, zachodzi również nakładanie się wydarzeń, podobne do wspomnianego powyżej.
Przyjrzyjmy się jednak pokrótce Neriglissarowi, który rządził łącznie około czterech lat. Już wcześniej stwierdzono, że jako oficer Nabuchodonozora II najwyraźniej zajmował eksponowane stanowisko. Wydaje się zatem, że mógł być dość stary, gdy został królem, co częściowo wyjaśnia, dlaczego jego panowanie było krótkie. Niektórzy spekulują, że mogła to być ta sama osoba, o której mowa w Biblii w czasie podboju Jerozolimy. Biblia opisuje to wydarzenie w następujący sposób:
„Po zdobyciu miasta najważniejsi ludzie króla babilońskiego założyli swoją siedzibę przy środkowej bramie miasta. Wśród nich byli Nergalsareser, dowódca Sin-Magir, Nebu-Sarsekim, naczelnik dworu i Nergalsareser, dowódca armii
Pierwszym wspomnianym Nergalsareserem, noszącym rozkaz, była wspomniana osoba, przez niektórych uważana za tę samą osobę, znaną później jako Neriglissar, która była zięciem Nabuchodonozora II. Gdyby tak było i Neriglissar w chwili podboju Jerozolimy miał 30 lat, w chwili objęcia władzy królewskiej miałby 77 lat. Chociaż to
Mogłoby się wydawać, że to starość, ale nie byłoby to niczym niezwykłym. Być może w jakiś sposób wyobrażał sobie siebie jako „wyzwoliciela narodu babilońskiego” po przejęciu władzy od swojego poprzednika. Dlaczego się tak zachował, o tym nieco później.
Ale do rzeczy. Tabliczki gliniane BM 75106 i BM 61325 datowane są na 7 i 10 miesiąc roku uznawanego za ostatni (drugi) rok panowania króla Amel-Marduka.2-5 Natomiast tabliczka gliniana BM 75489 datowana jest na 2 miesiąc roku wstąpienia na tron Neriglissara, który panował po nim.2-6
Prawdopodobnie jest to również kwestia różnych lat kalendarzowych. Kiedy informacje te zostaną zastosowane w praktyce, otwierają się nowe perspektywy na bieg historii. Zajmijmy się w tym miejscu tymi latami zgodnie z dawną chronologią, aby czytelnikom łatwiej było utożsamić się z tym okresem w ich świadomości. Według niego drugim miesiącem, czyli Ajaru, w roku dojścia Neriglissara do władzy był kwiecień-maj najwcześniej w 560 roku p.n.e. Dziesiątym miesiącem drugiego roku panowania Amel-Marduka (BM 61325) byłby grudzień-styczeń na przełomie roku 561/560 p.n.e. (Ale jak się później okaże, możliwe jest, że Amel-Marduk rządził 18 lat dłużej, czyli w sumie 21 lat.)
Gdy zastosuje się informacje ujawnione przez archeologię, czwarty miesiąc roku, w którym Amel-Marduk doszedł do władzy, byłby o rok wcześniejszy, miesiąc Tammuz w lecie 563 roku p.n.e., a następnie miesiąc Ululu w 43 roku. Nabuchodonozora II miało miejsce już dwa lata wcześniej, sierpień-wrzesień 564 roku p.n.e. (Tutaj czas jest liczony wstecz
od 539 p.n.e od którego data została potwierdzona).
Oznaczałoby to, że Nabuchodonozor II zostałby królem Babilonii według starej chronologii w roku 607 p.n.e. a jego 37. rok panowania rozpocząłby się już wiosną 570 rpne. Lata te są zatem tutaj, stosując dotychczasową starą chronologię.
To prosty, ale bardzo spójny wniosek. Ta konieczna korekta zmusza nas przynajmniej do spojrzenia na dane tabliczki glinianej VAT 4956 z nowej perspektywy. Z tego krótkiego przeglądu wynika, że nawet jeśli zastosować starożytną chronologię stosowaną obecnie przez uczonych, tej glinianej tabliczki nie można datować na 37 rok panowania Nabuchodonozora II.
Na podstawie tych obserwacji w niniejszym badaniu uznano za bardzo prawdopodobne, że Nabuchodonozor II zmarł dopiero w ostatnim roku 43. roku, tj. w miesiącu Addaru. Następnie najwyraźniej ogłoszono w Babilonie 30-dniowy okres żałoby (być może był to częsty okres żałoby w tamtym czasie. Porównaj datę śmierci króla asyryjskiego Asar-Haddona i inaugurację jego następcy Asurbanipala2- 7), po czym nowy król,
Amel-Marduk został królem w miesiącu Nisannu. Można przypuszczać, że na okres żałoby w starożytności wpływały czynniki zewnętrzne, tj. popularność króla i obecność stanu wojny narodowej.
37 lat więzienia króla Jehojachina
Powiązany okres 37 lat podany w Biblii jest zgodny z powyższym.
Jest tam napisane, że król Amel-Marduk uwolnił króla judzkiego Jehojachina z więzienia w roku jego dojścia do władzy. Mówi się, że miało to miejsce w 37. roku wygnania Jehojachina, 27. dnia jego 12. miesiąca. 2-8 Kronika Jerozolimska podaje w wersecie 12, że pojmanie króla Judy miało miejsce w siódmym roku panowania Nabuchodonozora. II:
„i oblegał miasto Juda, a drugiego dnia miesiąca Addaru zajął miasto i pojmał króla”2-9
Według starej chronologii był to wówczas luty roku 597 p.n.e.
Z powyższego wynika, że Jojak zamiast 37 lat przebywał na przymusowym wygnaniu trzy dni. Proste obliczenia pokazują, że rok dojścia do władzy Amel-Marduka przypadał na zimę 560 roku p.n.e. Jest jednak zdecydowanie za późno, ponieważ w tym roku królem został następca Amela-Marduka, Neriglissar.
Referencje
2-1 R. H. Sack: ‘AmelMarduk 562–560 B.C.—A Study Based on Cuneiform, Old Testament, Greek, Latin and Rabbinical Sources. With Plates, (Alter Orient und Altes Testament)’, 1972 s. 3, 90 I 106
2-2 journals.uchicago.edu/doi/10.1086/372466
2-3 Israel in Exile: The History and Literature of the Sixth Century B.C.E., s. 62
2-4 Pismo Święte, Jeremia 39:3
2-5 Leichty, Erle & Finkelstein J. J. & Walker, C.B.F: Catalogue of the Babylonian Tablets in the British Museum. Osa VIII. 1988, s. 25,35.
2-6 Leichty, Erle & Grayson, A. K: Catalogue of the Babylonian Tablets in the British Museum. Część VII. 1987, s. 36;
Sack, Ronald H: Neriglissar – King of Babylon. 1994, s. 232.
2-7 livius.org/sources/content/mesopotamian-chronicles-content/abc-14-esarhaddon-chronicle/, ranghi 32 E 37
2-8 Pismo Święte, 2. Królowie 25:27
2-9 livius.org/sources/content/mesopotamian-chronicles-content/abc-5-jerusalem-chronicle, Rev. 11-12
Komentarze
Prześlij komentarz